Epidemiyolojik Araştırma Yöntemleri

Epidemiyoloji, klinik bilimler ve halk sağlığı alanında hastalıkların ya da sağlık sorunlarının dağılımının, nedenlerinin, korunma ve tedavi yollarının araştırılmasında kullanılan yöntemlerin temel kurallarını öğreten bilim dalıdır.

Epidemiyolojik araştırma yöntemleri, niteliksel (kalitatif) ve niceliksel (kantitatif) araştırma yöntemleri olmak üzere temelde ikiye ayrılır.

Niteliksel Araştırma Yöntemleri

İnsan davranışlarını, içinde bulunduğu ortamda araştırmayı ve çok yönlü açıklamayı amaçlayan yöntemlerdir. Niteliksel araştırmalar arasında odak grup tartışmaları ve derinlemesine görüşmeler yer alır.

Temel amacı, derinlemesine betimleme, yorumlama ve katılanların düşünce ve davranışlarını anlayarak, kuramlar oluşturma ve modellemedir. Temel yöntemleri ise; gözlem, görüşme ve doküman (belge) analizidir.

Niteliksel araştırmalarda örnekleme yöntemleri

Olasılığa dayanmayan örnekleme (kota-ölçüt örnekleme, kartopu) kullanılır. Örnek genellikle küçüktür. Sonuçlar toplumun tümüne genellenemez.

Niteliksel araştırmalarda temel örnekleme yöntemleri arasında:

·         Aşırı ya da aykırı durum örneklemesi

·         Maksimum çeşitlilik örneklemesi

·         Benzeşik örnekleme

·         Tipik durum örneklemesi

·         Kritik durum örneklemesi

·         Doğrulayıcı ya da yanlışlayıcı durum örneklemesi yer almaktadır.

Niceliksel Araştırmalar

Ölçüme dayanan, gruplar arası objektif ve sayısal karşılaştırmalar yapılabilen, çoğu zaman belirli bir hipotez test etmeye yönelik araştırmalardır.

Niceliksel araştırmalar araştırma alanına göre;

·         Klinik araştırmalar

·         Cerrahi araştırmalar

·         Farmakolojik araştırmalar

·         Deneysel araştırmalar

·         Demografik araştırmalar

·         Saha araştırmaları

·         Epidemiyolojik araştırmalar olarak sınıflandırılabilmektedir.

Yöntemine göre ise 3 grupta sınıflandırılırlar:

·         Gözlemsel araştırmalar (Observational studies)

·         Müdahale araştırmaları (Interventional studies)

·         Metodolojik araştırmalar (Methodological studies)

Alt grupları ise aşağıdaki gibidir:

1. Gözlemsel Araştırmalar

1.1. Tanımlayıcı araştırmalar

1.1.1. Toplumsal

1.1.1.1. Popülasyon çalışmaları (ekolojik çalışmalar)

1.1.1.2. Korelasyon çalışmaları

1.1.2. Bireysel araştırmalar

1.1.2.1. Vaka sunumu (case report)

1.1.2.2. Vaka serisi (case series)

1.2. Analitik araştırmalar

1.2.1.  Kesitsel araştırmalar (cross-sectional studies)

1.2.2.  Vaka-kontrol araştırmaları (case-control studies)

1.2.3.  Kohort araştırmaları (cohort studies)

2. Müdahale Araştırmaları

2. 1. Klinik müdahale araştırmaları (randomize, non-randomize)

2. 2. Saha müdahaleleri

3. Metodolojik Araştırmaları

3.1. Geçerlilik (validite) araştırmaları

3.2. Güvenilirlik-tutarlılık araştırmaları

Epidemiyoloji alanı ilgili daha fazla bilgi edinmek ve tez, makale ve proje çalışmalarınızda fayda sağlayabilecek konu başlıklarını gözden geçirmek için Epidemiyoloji Alanında Faydalı Bilgiler bölümünü ziyaret edebilirsiniz.

Epidemiyolojik araştırma yöntemleri konusunda danışmanlık almak için bizimle iletişime geçebilirsiniz.